به گزارش خبرنگار مهر، صحت محصولات سلامت محور، يكي از دغدغه هاي سياستگذاران حوزه سلامت كشور است. وزارت بهداشت به همين منظور از ۶ سال پيش نصب برچسب اصالت بر روي كالاهاي سلامت محور وارداتي را اجباري كرد.

هرچند اجراي طرحي كه بتواند موجب تمايز محصولات غير استاندارد و قاچاق شود مورد پسند همه ذي نفعان سلامت جامعه است و مي‌تواند بخش بزرگي از امنيت رواني و سلامت جامعه را تأمين كند. اما از آنجا كه تجربه نشان داده در كشور هيچ طرحي در مقام اجرا خالي از ضعف و نقص نيست و همين نقاط ضعف توانسته پايه بسياري از انحرافات را بوجود آورد، نمي توان از ضرورت بررسي ميزان موفقيت اين طرح چشم پوشي كرد. به همين منظور به سراغ تعدادي از تامين كنندگان كالاهاي سلامت محور رفته ايم و دلايل مخالفت آنها با ادامه طرح برچسب اصالت را جويا شديم.

نظرات مخالفان برچسب اصالت

محمد علي قائم مقامي وارد كننده فراورده هاي آرايشي و بهداشتي: يكي از بزرگترين مشكلات در خصوص طرح برچسب اصالت، زيرساخت ضعيف الكترونيكي و اينترنتي جهت مانيتورينگ اين برچسب ها و پاسخ گويي به استعلام است. شركت ها پس از هزينه بالايي كه براي دريافت و نصب اين برچسب ها پرداخت مي كنند بايد پيگير فعال شدن آنها روي محصولات خود باشند و با اين همه باز هم هر لحظه ممكن است شاهد پاسخ هاي نادرست سيستم پشتيبان براي كالاي خود باشند.

 مظفر باغبانيان واردكننده فرآورده هاي غذايي: از عمده ترين مشكلات اين طرح، زمان بر بودن فرايند دريافت، نصب و راه اندازي سيستم پشتيبان است. ضمن اينكه بر اساس گزارشاتي كه از مصرف كنندگان دريافت شده است، رضايت نسبي از پاسخ ها وجود ندارد و  اطلاعات منعكس شده از سوي شركت پشتيبان چندان صحيح نيست. اين در شرايطي است كه كالاي قاچاق در همه سوپرماركت ها، دكه هاي روزنامه فروشي و ساير مراكز به وفور در حال عرضه است.

رامين فتاحيان واردكننده اقلام غذايي: هرچند مبارزه با قاچاق يك دغدغه جهاني است ولي استفاده از چنين برچسب هايي در هيچ جاي دنيا به اين شكل سابقه ندارد. اين طرح به صورت داخلي طراحي شده و هزينه آزمون و خطاي آن را بخش خصوصي و مصرف كننده ايراني پرداخت مي كند. در ساير كشور ها تمام مسئوليت بر عهده عرضه كننده كالا و تمركز روي خرده فروشي هاست.

محمدرضا بحيرايي واردكننده فراورده هاي آرايشي و بهداشتي: هيچ كس با مقابله با قاچاق زاويه ندارد، اما مسئله اين است كه راهكارهايي كه از سوي سازمان هاي دولتي در اين خصوص پيشنهاد مي شود بايد كارآمد باشد. در كشور ما حدود ۱۶۰ گمرك وجود دارد كه حدود صد ميليارد تومان واردات و صادرات انجام مي شود اين در حالي است كه كره جنوبي ۵۴ گمرك با حدود هزار ميليارد دلار واردات و صادرات دارد. اين نشان مي دهد كه راهكارهاي ما، تطبيقي بر راهكارهاي جهاني ندارد و موضوع برچسب اصالت نيز يكي از همين نسخه هاي ناقص و بي خاصيت است كه در حد يك شعار غير واقعي، فريبنده جلوه مي كند.

هومن قويمي واردكننده اقلام آرايشي و بهداشتي: زماني كه عرضه يك كالاي قاچاق از پنج درصد افزايش پيداكند، ديگر معناي آن قاچاق نيست. يك سازمان دهي و سيستم تداركاتي آن را پشتيباني مي كند. در چنين حالتي نمي توان به طرح برچسب اصالت اميد بست. متاسفانه امروز واردات غير رسمي جايگزين واردات قانوني شده است به طوري كه در برخي محصولات، قيمت بازار را كالاي قاچاق تعيين مي كند و نه واردكننده اي كه داراي نمايندگي رسمي و قانوني است. اين ها نشان دهنده آن است كه برچسب اصالت تنها در حد يك برچسب باقي مانده است و قاچاقچي دغدغه اي در خصوص دريافت و نصب آن ندارد. تنها واردكنندگان قانوني هستند كه بايد در پيچ و خم اداري نصب و فعالسازي برچسب اصالت باقي بمانند.

امير قلنر واردكننده مكمل هاي غذايي: با گذشت حدود شش سال از اجراي برچسب اصالت، بايد اعتراف كنيم كه اين طرح در مواجهه با قاچاق نتوانسته است به اهداف از پيش تعيين شده دست پيدا كند. هنگامي كه وارد كننده رسمي بر اساس قانون كالاي خود را پس از پرداخت هزينه ها و عوارض گمرك و همچنين الصاق برچسب اصالت، در سطح بازار عرضه مي كند، مشاهده مي كند اجناس قاچاق بدون هيچ گونه پرداخت عوارض گمركي و بدون هزينه هاي نصب برچسب اصالت يا با نصب برچسب هاي تقلبي با كمترين هزينه سطح بازار را اشباع كرده است. اين بمعناي آن است كه اين طرح نتوانسته است ميان كالاي قاچاق و كالاي اصيل تمايز قائل شود.

همايون ابوالحسني واردكننده اقلام غذايي: به طور كلي نبايد اجراي چنين پروژه هايي هزينه اي براي مصرف كننده به دنبال داشته باشد. تحميل هزينه به مصرف كننده به معناي انحراف طرح از حالت عام المنفع بودن به طرحي براي درامد زايي بيشتر است.

مريم موسوي واردكننده اقلام غذايي: درامدهاي ناشي از اين طرح بايد به حساب خزانه دولت واريز شود. عدم رعايت اين اصل، نقطه انحراف آن است. اگر مبالغي كه از واردكنندگان بعنوان هزينه پشتيباني يا غيره دريافت مي شود به حساب دولتي واريز شود مي تواند نويد بخش حذف فضاي خاكستري از اجراي طرح برچسب اصالت باشد. در غير اينصورت، اجراي اين طرح بيش از اينكه منافع مصرف كننده را تامين كند، هزينه آفرين خواهد بود. ضمن اينكه مراجع قانوني بايد بر نحوه اجراي اين طرح و سيستم مالي آن نظارت بيشتري داشته باشند. هرچند در دستورالعمل جديد، ديگر نشاني از مجري مورد تاييد وزارت بهداشت ديده نمي شود ولي مسئله اي كه نمي توان از ياد برد آن است كه مبلغ واريز شده به حساب مجرياني كه سالها از سوي سازمان غذا و دارو تاييد شده بودند، چگونه هزينه شده است؟ و آيا وزارت بهداشت با بودجه حاصل از اين طرح نمي‌توانست سيستمي با امنيت بيشتر و ضريب خطاي كمتر طراحي و اجرا كند؟

محمد رضا بوترابي رئيس انجمن واردكننده فراورده هاي آرايشي و بهداشتي: كاهش ۲۵ درصدي فروش و نيز كاهش ۵۰ درصدي واردات رسمي نشان دهنده افزايش ميزان قاچاق در اين حوزه است. اين واقعيت نشان دهنده آن است كه برچسب اصالت نتوانسته است به ماموريت ذاتي خود عمل كند. برچسب اصالت، تنها سد راه واردكنندگان شناسنامه دار شده است و قاچاقچيان بي هيچ دغدغه اي آن را دور مي زنند.

محمد پورخسرواني واردكننده فراورده هاي آرايشي و بهداشتي: علاوه بر ساير مشكلات، بايد به اين موضوع توجه داشت كه زماني كه اين برچسب ها بر روي محصولات الصاق مي شود ، بسته بندي محصولات از حالت اصلي خود خارج مي شود و باز و بسته شدن بسته بندي ها احتمال نفوذ آلودگي را به شدت افزايش مي دهد. ضمن اينكه به دليل اينكه اندازه برخي كالاها بسيار كوچك است، الصاق ليبل روي آن ها دشوار، زمانبر و غير اصولي است.

عليرضا مناقبي رئيس انجمن واردكنندگان مواد غذايي: يكي از مهترين اعتراضات شركتهاي واردكننده، افشاي اطلاعات تجاري آنها نزد يك شركت خصوصي  به بهانه پشتيباني است. درز اطلاعات شركتهاي تجاري موضوع حساسي است كه براي فضاي كسب و كار كشور مي تواند خطرآفرين باشد. چرا جزئيات اطلاعات تجاري شركت ها بايد در اختيار يك شركت پشتيبان قرار گيرد كه توسط بخش خصوصي اداره مي شود؟ تنها گزينه اي كه مي تواند مطرح شود اين است كه گرداوري و پردازش اطلاعات نزد مراجع حاكمتي باشد.

حسن شكوهي رئيس اتحاديه واردكنندگان مكمل هاي غذايي: تغييرات مكرر روش اجرايي طرح برچسب اصالت موجب سر در گمي واردكنندگان مي شود. اين امر علاوه بر تحميل هزينه مضاعف به مصرف‌كنندگان باعث اتلاف وقت و صرف انرژي تأمين‌كنندگان كالاهاي سلامت‌محور شده و گاهي نيز با ايجاد اختلال در سيستم عرضه محصولات سلامت به بازار كشور همراه بوده است.

محمود نجفي رئيس سابق سنديكاي توليدكنندگان دارو: موضع مجموعه فعالان اقتصادي صنعت دارو در كميسيون اقتصاد سلامت اتاق تهران نسبت به برچسب اصالت منفي است. اين طرح عوارض متعددي بر تامين كالاهاي سلامت محور دارد كه با حضور نمايندگان تشكل هاي مختلف مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. قاچاق موضوع جديدي در دنياي تجارت نيست. بايد تجربه ديگر كشورها را در مبارزه با اين پديده شوم به رسميت بشناسيم. اگر اراده واقعي براي محدود سازي قاچاق وجود داشته باشد، اصناف و تشكلهاي مرتبط با آنها يكي از بهترين اهرم هاي مقابله با قاچاق هستند.

احمدرضا فرشچيان واردكننده اقلام غذايي: عرضه برچسب هاي تقلبي، يكي از مهمترين معضلات اين طرح است. وجود چنين برچسب هايي نه تنها سبب بي اعتبار شدن برچسب هاي واقعي مي شود، بلكه موجب هويت بخشي به كالاهاي قاچاق نيز خواهد شد. ادعا شده بود امكان تقلب در اين برچسب ها وجود ندارد ولي امروز به سهولت اين برچسب ها در بازار خريد و فروش مي شود.

بهاءالدين سادات طهراني واردكننده فراورده هاي غذايي: وقتي اجماع نظر فعالان اقتصادي شناسنامه دار يك كشور آن است كه يك طرح ناكارمد است و نه تنها مشكلي را حل نمي كند، بلكه به آن بعنوان يك دست انداز و يك مبلغي كه بايد پرداخت شود تا مجوز توزيع دريافت شود، به آن نگاه مي شود، تنها يك موضوع در اذهان به صورت پر رنگ جلوه گري مي كند و آن اين است كه براي ادامه ي اين كار عامل بيروني وجود دارد كه ما از آن بي خبريم.